Long Term Equities

Op 21 en 22 mei 2019 organiseerde Alpha Research een seminar in respectievelijk Amsterdam en Brussel met het thema ‘Long Term Equities’. Voorafgaand aan het seminar had Alpha Research over het thema een enquête uitgezet onder professionele beleggers uit Nederland en België. Eelco Ubbels en Han Dieperink presenteerden de analyse van de antwoorden van 104 beleggers.

Long Term Equities enquête

De meerderheid  ziet Technologie als belangrijkste thema voor de komende 10 jaar, gevolgd door China en Energie. Het hoogste beleggingsrisico wordt door 40% gezien in het opkomend protectionisme en de afbraak van de structuur in de wereldhandel. Op afstand volgen geopolitieke conflicten (24%) en het klimaat (20%).

Emerging Markets

Daarnaast geeft 39% op de langere termijn de voorkeur aan Emerging Markets als voorkeursregio, gevolgd door de VS (32%) en Europa (11%). Dat een erosie van de EU de oorzaak zou kunnen zijn van dalende belangstelling van beleggers voor Europa als regio wordt door een meerderheid van 51% ontkend. Van de ondervraagde beleggers ziet 36% hierin wel een duidelijk oorzaak.

De meeste professionals (32%) hanteren een beleggingshorizon van 10 jaar. De periode van 5 jaar heeft de voorkeur van 31%, terwijl 20% verder dan 10 jaar vooruit kijkt.

Dat de meerderheid zich richt op de lange termijn blijkt ook dat 51% de stelling van Warren Buffet onderschrijft dat “de aandelenmarkt is ontworpen om geld over te dragen van de actieve naar de geduldige belegger”. Ook geeft 73% de voorkeur aan ‘time’ boven ‘timing’, eveneens in de geest van Warren Buffet.

Van de ondervraagde beleggers heeft:

• 47% een actieve strategie,
• 7% een passieve
• 45% een combinatie actief/passief

Blik op de komende tien jaar

In Amsterdam werd het seminar geopend door Han Dieperink, ex-CIO van de Rabobank, die zijn blik gaf op de komende tien jaar. Dieperink focuste zich op drie thema’s: de invloed op de lange termijn van schulden, sustainability en exponentiele groei op aandelen.

In de afgelopen tien jaar zijn schulden almaar opgelopen, en inflatie, de traditionele oplossing om schuldproblemen op te lossen, blijft uit. Nu zien we een door de centrale banken gestimuleerde reflatie, periodes van lange structureel lage rentes, wat ook een oplossing biedt voor het schuldprobleem.

Beleggen in de oplossingen
Han Dieperink was in 2001 al bezig met de ontwikkeling van duurzaam beleggen en vindt het vermakelijk er nu weer over te praten: “It has gone mainstream”. In lijn met de resultaten van de enquête die is gehouden voor het seminar; “klimaatverandering is het grootste risico voor beleggers op dit moment.” Dieperink constateert dat zeker het beleggen in fossiele brandstoffen een groot risico zal zijn. Er zijn verschillende crises op het gebied van klimaatverandering, het is de kunst te beleggen in de oplossingen.

Technologische verandering zal ook een belangrijke factor blijven voor aandelen de komende 20 jaar, aldus Dieperink. In het verleden heeft IT vooral een rol gespeeld voor de consument, Dieperink verwacht de komende jaren een IT revolutie in de industrie. “De beste jaren voor IT komen er nog aan.”

Duratie- of valutarisico

Het seminar ‘Long Term Equities’ in Brussel werd geopend door Jan de Bondt, executive in residence bij Vlerick business school. Daarvoor is hij vele jaren als financieel consultant werkzaam geweest. Jan de Bondt, van origine een obligatieman, begint zijn introductie dan ook over obligaties. Over de lange termijn behalen aandelen een hoger rendement dan obligaties, op enkele jaren na; de jaren waarin aandelen het slecht doen. Voor de komende jaren verwacht De Bondt dat het rendement ook vooral te halen zal zijn in aandelen. Wie toch rendement op obligaties wil halen, zal andere vormen van risico moeten nemen, zoals duratie- of valutarisico.

Everything changes, nothing remains without change

Andrew Harvie, Client Portfolio Manager in het Global Equities team van Columbia Threadneedle Investments, vertelde over de invloed van creatieve disruptie en veranderende consumentbehoeften op aandelenmarkten en hoe dit landschap als belegger te navigeren is. Daar zijn volgens Andrew meerdere manieren en thema’s voor. Andrew begon zijn presentatie met een quote van Buddha: “Everything changes, nothing remains without change.”

Disruptie
Disruptie bestaat al eeuwen, wat nieuw is dat het tegenwoordig veel sneller gaat. Andrew ondersteunde dit argument aan de hand van de out performance van growth ten opzichte van value over het afgelopen decennium waarin disruptie van technologiebedrijven zichtbaar is. De dreiging van disruptie voor sectoren en bedrijven toonde Andrew met een voorbeeld over het prijsverloop van taxivergunningen in New York, op de piek in 2013: 1,3 miljoen $ en na de komst van Uber slechts 160 duizend $. Disruptie biedt echter ook kansen, Andrew: “Het is het identificeren van de juiste bedrijven met een competitief voordeel die technologie omarmen, die zijn disruptie resistent”. Dit competitief voordeel kan voortkomen uit een kosten of schaal voordeel, netwerkeffecten of hoge oversluitkosten.

Volgens Andrew zijn er tevens kansen voor bedrijven die zich aanpassen aan veranderende consumentenbehoeften, zoals het overstappen op duurzamer ondernemen. Daarnaast ziet hij  kansen als gevolg van wereldwijde bevolkingsgroei bij bedrijven die zich bezighouden met waterverbruik en purificatie. Als opkomende markt noemde Andrew India waar het gebruik technologie en de smartphone toegankelijker wordt voor de bevolking. Andrew: “De bedrijven die de volgende tien jaar weten te overleven zijn er over twintig jaar nog”.

Goed omgaan met klimaatverandering van groot belang

Luc Simoncini, Senior Investment Specialist bij Kames Capital (Aegon Asset Management) begon zijn presentatie tijdens het ‘Long-term Equities’ seminar op 21 mei met een simpele vraag: ‘’Denkt u dat klimaatverandering een complex en serieus onderwerp is?’’

Na bevestigend antwoord vanuit de zaal gaf Simoncini enkele aansprekende voorbeelden waarom het goed omgaan met klimaatverandering van groot belang is. Investeerders kunnen volgens Simoncini een verschil maken door hun geld toe te wijzen aan bedrijven die oplossingen bieden voor de sociale en ecologische uitdagingen. Hij benadrukte dat er tegenwoordig geen rendement meer ingeleverd hoeft te worden als men investeert in duurzame bedrijven.

Steeds goedkopere technologische innovaties

Simoncini vervolgde zijn verhaal met uitleg over het Global Sustainable Equity Fund van Kames Capital. Kames Capital heeft al meer dan 30 jaar ervaring met verantwoord beleggen. Het bedrijf ziet steeds meer technologische kansen om oplossingen te bieden voor het klimaatprobleem. Technologische innovaties worden ook steeds goedkoper. Kames Capital probeert bedrijven te selecteren die met duurzame, maar wel winstgevende, oplossingen kunnen komen.

De asset manager kijkt bij deze selectie naar drie dimensies. De eerste dimensie geeft antwoord op de vragen: Wat doet het bedrijf? Is het product of dienst dat het levert duurzaam? De tweede dimensie heeft betrekking op de vragen: Hoe opereert het bedrijf? Gaat het goed om met zijn werknemers en de gemeenschap? Met de derde dimensie probeert Kames Capital zich te onderscheiden. Het kijkt naar verbetering. Kames Capital probeert bedrijven te vinden die op het gebied van ESG steeds beter worden.

Rendement middels duurzaamheid mogelijk
Het Kames Global Sustainable Equity Fund bestaat voor het overgrote deel uit small- en mid- cap bedrijven die disruptieve innovatieve oplossingen bieden, dat wil zeggen niet de typische ESG leiders. Ondernemingen die juist ‘improven’ komen nadrukkelijk ook in aanmerking om opgenomen te worden in de portefeuille. Op basis van het track record is duidelijk dat het behalen van rendement middels duurzaamheid mogelijk is.

Focus op equities

Op het Long Term Equities seminar sprak ook Geoffrey Lebeau. Geoffrey Lebeau is product specialist bij de institutionele distributie tak van Nordea Asset Management, waar hij vooral de focus heeft op equities. Eerder heeft Lebeau ervaring opgedaan bij het ‘European Investment Fund’ en als senior finance manger bij Fidelity International.

In zijn presentative, getiteld ‘Climate change: How being part of the solution can offer you a long term global investment opportunity’, nam Lebeau ons mee in de aanpak van Nordea op het gebied van klimaatverandering en ESG investering.

Resource efficiency
Lebeau ziet vooral kansen op het gebied van resource efficiency. Aangezien veel bedrijven hun uitstoot zullen moeten verminderen om aan het verdrag van Parijs te voldoen, wordt het efficiënter maken van het opwekken van elektriciteit steeds interessanter, aangezien dit ook een manier is om met dezelfde grondstoffen meer elektriciteit op te wekken en daarmee de uitstoot per eenheid energie te verminderen.

Het belangrijkste uitgangspunt van Nordea bij het ESG investeren is om vooral te kijken naar wat de oplossingen zijn voor de huidige problemen, en daar deel van uitmaken. Op de lange termijn zal de verandering toch komen en dan moet men deel uitmaken van de oplossing om alpha te genereren.

Tenslotte beargumenteerde Lebeau dat het investeren in een groen pensioenfonds wel 27 maal meer impact heeft dan andere populaire strijdmiddelen tegen klimaatveranderingen zoals minder douchen, minder vlees eten en minder vliegen.

Stranded Assets

Matt Vorachen en Valentin van Nunspeet van MN presenteerden hun onderzoek naar ‘Stranded Assets’, assets die mogelijk sterk in waarde kunnen dalen door (verplichte) afschrijvingen veroorzaakt door creatieve destructie.

Behoeften van pensioenbeleggers
Valentin startte de presentatie met een introductie over hoe de behoeften van pensioenbeleggers zich onlangs hebben ontwikkeld. Valentin: “we zagen tot 2008 dat actief beheer de voorkeur had, daarna verschoof dat zich naar passief, daar werd negatief screenen aan toegevoegd en nu is er de focus om bedrijven voor de lange termijn te kennen”. Het begrijpen hoe bedrijven opereren en welke sectoren je wilt vermijden zijn belangrijk om het beleggen in stranded assets te voorkomen.

Succesverhalen
Een veelvoorkomend voorbeeld van stranded assets zijn volgens Matt Vorachen bedrijven die actief zijn in de olie en exploratie sector. Zij hebben reserves op de balans die in sommige scenario’s niet meer te gebruiken zijn. Stranded Assets worden voornamelijk veroorzaakt door creatieve destructie vertelt Matt, “Iedere ongeveer 60 jaar zien we een overgang naar een nieuwe leidende technologie, bedrijven die de overstap niet maken eindigen met stranded assets. Er zijn echter ook succesverhalen, Nokia begon als molenproducent in de 19^de eeuw en werd beroemd om haar mobiele telefoons. Helaas miste ze de overstap naar de smartphone”.

Naast technologie zijn ook wet- en regelgeving en klimaatverandering externe effecten die stranded assets kunnen veroorzaken. Bedrijven en sectoren die kwetsbaar zijn voor alle drie de effecten zijn het meest vatbaar voor verandering. Daarin bevinden zich de energie, nuts en de financiële en bankensector. Valentin: “Als belegger kan je vervolgens zelf oordelen of het bedrijf deze risico’s ook ziet en hiernaar handelt. Door het vermijden van bedrijven die niet meegaan in de verandering en te investeren in alleen de best in class kun je geïnvesteerd blijven in de sector.”

Debat over enquête Long Term Equities

Zowel in Amsterdam als in Brussel werd het seminar over het thema ‘Long Term Equities’ afgesloten met een debat naar aanleiding van de resultaten van de enquête. Er was een consensus dat het onderscheid tussen actief en passief in de huidige tijd niet zo duidelijk meer is. Ook de holding period is in zekere mate flexibel, dat hangt van een specifiek aandeel af. Andrew Harvie (Columbia Threadneedle): “we zijn in alle opzichten actief, we maken gebruik van marktbewegingen. Toch houden we een ‘holding period’ van 5- 10 jaar aan, maar dat hangt van het fonds af”. Dit werd beaamd door Luc Simoncini (Kames Capital) die voor beide benaderingen ruimte ziet. “Er is plaats voor market timing, terwijl je toch, zoals bij Kames Capital, een lange termijnperspectief aanhoudt”.

Klimaat een van de grootse uitdagingen
Over klimaat werd wat anders gedacht dan de uitslag van de enquête. “Het is een groot lange termijnrisico, maar biedt ook kansen. In die zin vind ik het een belangrijker thema dan China.”, aldus Geoffrey Lebeau (Nordea Asset Management) . Luc Simoncini was het ermee eens dat het klimaat een van de grootse uitdagingen is, zeker voor een land als China.

Bij het onderwerp regio’s krijgt China de meeste aandacht bij de aanwezige asset managers. Valentin van Nunspeet (pensioenfonds MN Services) vindt China als regio kansrijk maar gecompliceerd. “Wij kijken naar het ‘low income barrier’: “als dit door de 12.000 USD per jaar gaat dan komen ze in de categorie van Zuid-Korea en Singapore. China kijkt naar wat andere veelbelovende emerging markets fout hebben gedaan. Ze investeren bijvoorbeeld veel in onderwijs”. Geoffrey Lebeau vindt China als afzetmarkt belangrijk met als voorbeeld de automarkt, die aan de vooravond van een transitie naar elektrificering staat. Dat China wordt opgenomen in de MSCI-index bleef uiteraard niet onvermeld. Europa kwam vrijwel niet ter sprake bij het debat, vooralsnog werd de VS als een meer kansrijke markt gezien.

Duidelijke consensus aanwezig

Een belangrijk bespreekpunt was het ook het belang van dividend, zeker ten opzichte van de opbrengst van corporate bonds. Hierover was een duidelijke consensus aanwezig. Luc Simoncini wees op de bijzondere combinatie van lage rente door QE en de hoge bedrijfswinsten. Buiten Europa en de VS ziet hij ook dividend in andere regio’s  aan belang winnen. Andrew Harvie zag in een consistent dividend een teken van ‘good investment’ door een onderneming. Geoffrey Lebeau vindt dividend belangrijk, maar als een van de factoren die van belang zijn.

Ook werd gesproken over de keuze tussen small of large caps voor de lange termijn. Met uitzondering van Amerikaanse mid-caps, genoemd door Geoffrey Lebeau, was er niet zo veel enthousiasme voor small caps. “Bij ons is de omvang van het te beheren pensioenvermogen een belangrijke factor. Als je puur naar opbrengsten kijkt kunnen  small caps van belang zijn, er zitten ‘jewels’ tussen. In China en Emerging markets blijft het een moeilijk verhaal”.